Inleiding
Er bestaat nog een versie van dit schilderij, ook in particulier bezit: zie ‘het Dorp Oene (2)’. Volgens de huidige eigenaar is ook dit schilderij origineel. Datering en signering zijn echter niet zichtbaar. Nader onderzoek zou moeten uitwijzen of onder de lijst jaar en handtekening aanwezig zijn. Beide schilderijen zijn grotendeels identiek.
De belangrijkste verschillen zijn:
- Op het schilderij 'het dorp Oene' (1) is een kar met biervat gesitueerd voor het café, op 'het dorp Oene' (2) een kraanzaag: logementhouder Dalhuisen was tevens timmerman.
- De kosterswoning kent op 'het dorp Oene' (2) leidelinden, op 'het dorp Oene' (1) zijn de bomen vrijstaand.
'het dorp Oene (1)'
Biervat
'het dorp Oene (1)'
Vrijstaande bomen
'het dorp Oene (2)'
Kraanzaag
'het dorp Oene (2)'
Leidelinden
1
Armenhuis
Hierin werden in het verleden door de Diaconie minderbedeelden gehuisvest. Oorpronkelijk was sprake van 3 woningen. Na een brand in de 90-er jaren van de vorige eeuw werd het pand gerestaureerd en teruggebracht tot 2 woningen.
2
De Trappenberg
De eerste beschrijving van de boerderij is uit 1834: "Een Huis en Erve genaamd de Trappenberg met hooiberg, hof, boomgaard en weiland, te zamen groot 1 bunder, 15 roeden en 10 ellen".
De in het centrum van Oene gelegen boerderij De Trappenberg ziet er uit als een Veluwse boerderij, links van de voordeur één raam en rechts twee. De toenmalige boerderij is door Gerhard Riphagen niet lang na 1911 afgebroken en als een boerderij van de IJsselstreek herbouwd.
De boerderij is genoemd naar dragers van de familienaam Trappe. Willem, Reinder en Teunis van de Trappe uit Beekbergen werden vanaf begin 19e eeuw in documenten uit Oene geregistreerd.
De Trappenberg vóór 1911
De Trappenberg anno 2004
3
Hervormde Kerk
Oene wordt reeds in 1176 genoemd in een akte waarbij de kapel van Oene onder de kerk van Epe bleef. In 1238 werd Oene een zelfstandige parochiekerk.
In 1854 was predikant Johannes François van Dura, die in 1872 op 49-jarige leeftijd overleed.
De kerk onderging in de loop der jaren vele wijzigingen en uitbreidingen. De laatste grote uitbreiding dateert van 1951 aan de noordzijde van de kerk.
Peter Visser heeft in 1855 werkzaamheden voor de Kerk verricht: ‘voor het vergulden van de haan op de toren alsmede voor schilderwerk en vergulden der wijzerborden f 17,46. Voor 13 boekjes dukatengoud f 11,35 ’.
Hervormde kerk anno 2019
4
Kosterswoning
De woning op het schilderij is in 1914 afgebroken en door een nieuwe vervangen. Vroeger was de koster tevens schoolmeester, voorzanger en doodgraver.
In 1842 werd door de Gemeente tot schoolmeester benoemd: Beert Frank Nijhof uit Dijkerhoek. Hij overleed in 1867. Zijn jaarlijkse traktement volgens de gemeenterekening van 1854 bedroeg fl. 50,-.
5
Lagere school
De eerste (openbare) school werd in 1821 gebouwd, de tweede in 1838. Vermoedelijk is op het schilderij de laatste opgenomen.
De eerste school werd gebouwd door meester timmerman Dirk Dalhuisen voor fl. 980,-. (zie ook hierna onder Logement Dalhuisen).
In 1895 werd begonnen met de bouw van een nieuwe school.
Uiteindelijk werd de school in de zestiger jaren van de vorige eeuw afgebroken en verrees in 1964 een sporthal op dezelfde plek, die in 2014 werd afgebroken. Thans is het dorpsplein ‘Onder de linden’ op deze plek gesitueerd, dat een fraai uitzicht op de Kerk biedt.
6
Onbekend
Onbekend gebouw. Wordt nog onderzocht
7
Café Dalhuisen
In 1832 bij de invoering van het kadaster was Derk Dalhuisen eigenaar.
In 1854 was timmerman en kastelein zijn zoon Jacob Leonard Dalhuisen (1818-1878). Hij huwde in 1846 met Trijntje Willemijntje van Beek. In 1847 kregen zij een zoon Derk, die ook timmerman en kastelein werd. Zij overleed in 1849, 31 jaar oud, zo’n vier weken na de geboorte van haar zoontje Dries. Dries overleed ongeveer een maand na zijn moeder.
Jacob Leonard hertrouwde in 1852 met Teuntje Riphagen die in 1891 overleed. Ze kregen samen 3 kinderen. De fam. Dalhuisen bezat veel landbouwgrond. Het logement werd rond 1900 verkocht aan de fam. Aalberts, thans fam. Post onder de naam café-restaurant Dorpszicht. Opvallend is de afbeelding van de man met het paard op de deur van de paardenstal/werkplaats. Dit zou kunnen duiden op kozakken.
Geschiedenis
Het schilderij is al circa 60 jaar in het bezit van de familie van de huidige eigenaar. Diens vader heeft het rond 1960 gekocht. De namen van de vorige eigenaren konden helaas niet meer achterhaald worden. Het andere schilderij is ook al jaren in familiebezit.
Verantwoording
Bronnen en literatuur:
- D. Otten, Veldnamen en oude boerderijnamen in de gemeente Epe, 2002.
- G.S. van Lohuizen, W. Terwel, F. Zandstra, Epe en Oene 800 jaar, 1976.
- kerkoene.nl
- Leo Dalhuisen, Het dorpsplein in Oene in 1854 in beeld gebracht door Peter Visser, z.j.
- Streekarchief Epe, Hattem en Heerde
- ampt-epe.nl
- Openbaar onderwijs in Oene 1821-1996 175 jaar, 1997.
Tekst:
gevonden
spoorloos
in literatuur genoemd
naar Visser gemaakt
(vermoedelijk) namaak
